Co jest przyczyną jąkania u dzieci
Jąkanie się dzieci – co może je powodować ?
Jest to bardzo stresujące pytanie, bo nie ma na nie jasnej odpowiedzi. Dzieci jąkają się i to jest fakt, ale każde jąka się inaczej i inna jest tego przyczyna.
• Rola dziedziczenia – wydaje się, że jąkanie występuje w niektórych rodzinach. Czy znaczy to, że jąkanie jest dziedziczne? Naukowcy twierdzą, że około połowa jąkających się dzieci, dziedziczy je po przodkach. Rola dziedziczenia jąkania jest dość złożona i nie tak oczywista jak dziedziczenie koloru włosów czy koloru oczu
• Koordynacja mięśniowa – badania wykazują, że niektóre dzieci mają problemy z koordynacją sekwencyjnych ruchów potrzebnych do płynnego mówienia; zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie , gdy rozwija się ich układ nerwowo-mięśniowy. Brak współpracy mięśni odpowiedzialnych za aparat mięśniowy może być powodem niepłynności; podobnie jak zła koordynacja mięśni długich może utrudniać naukę chodzenia.
• Stres środowiskowy – niektóre rodzaje stresu emocjonalnego; jedno przykre zdarzenie lub długotrwały stres mogą zakłócić sposób mówienia większości z nas. Małe dziecko jest szczególnie na te sytuacje wrażliwe, gdyż dopiero uczy się panować nad swoimi emocjami
i wiele spraw je przeraża. Niektóre dzieci są bardziej wrażliwe na zmiany (zwłaszcza te środowiskowe) i przez to łatwo wpadają w zdenerwowanie. Dziecko może zacząć się bać zwłaszcza w sytuacji wymagającej mówienia, gdyż przypominają mu te, które były dla niego trudne. Jednak nie wszystkie dzieci, które doświadczają stresu, zaczynają się jąkać. Można się zastanawiać – czy dziecko zaczęło się jąkać, gdyż ma za sobą traumatyczne doświadczenie? Takie przykre zdarzenie może powodować zaburzenia mowy, ale jest to zazwyczaj czasowe.
• Naśladowanie – gdyby jąkanie było powodowane naśladowaniem, to byłoby to wielkim uproszczeniem tak skomplikowanego procesu zaburzenia płynności mowy
TERAZ – nie możesz powiedzieć: oto dlaczego moje dziecko się jąka. Jednak już wiesz , że jest wiele czynników składających się na ten poważny problem. Niektóre dotyczą twojego dziecka a niektóre ciebie. Nie znasz powodu, dla którego twój dziecko się jąka, ale znasz niektóre kroki, które możesz podjąć, by jąkanie nie stało się poważniejszym problemem.
Korzystałam z książki „If your child sttuters. A guide for parents” (2016) pod redakcją Jane Fraser – prezes The Stuttering Foundation of America
Jak pomóc dziecku jąkającemu się w szkole
Jak pomóc dziecku jąkającemu się w szkole – informacje dla nauczycieli
Polecam kilka słów do nauczycieli z książeczki „Stuttering and your child: questions and answers. Tips for parents and teachers” wydaną przez The Stuttering Foundation (2015). Poniżej zamieszczam główne wnioski z artykułu dr Dean’a E. Williamsa. Podmiotem ich jest dziecko jąkające się – myślę jednak, że możemy te wskazówki odnieść do innych przypadków. Nauczyciele, logopedzi w swojej praktyce mogą spotkać dzieci nieśmiałe, zaniedbane, z wadami wymowy – cechami, które powodują iż „inne” dziecko staje się klasowym „głupim Jasiem”. W poniższym tekście zamiast słów: „dziecko jąkające się” – możesz wstawić imię dziecka, które w twojej klasie ma problemy z wypowiedziami ustnymi, które jest obiektem kpin dla innych osób.
Jak pomóc dziecku jąkającemu się w szkole – informacje dla nauczycieli
Dobre praktyki:
- Zorganizuj spotkanie z rodzicami dziecka, które się jąka przed rozpoczęciem zajęć (w danym roku szkolnym), pozwoli to poznać obawy i oczekiwania rodziców.
- Jeśli w placówce jest logopeda – porozmawiaj z nim, zapytaj o wskazówki dotyczące pracy z konkretnym dzieckiem. Jeśli jest terapeutą dziecka, zapytaj jakie są cele pracy.
- Nie pozwól dziecku jąkającemu się uciekać od niektórych aktywności tylko dlatego, że się jąka.
- Jeśli tylko to możliwe traktuj dziecko jąkające się, na równi z pozostałymi dziećmi w klasie – z wyjątkiem wypowiedzi ustnych, podczas których potrzebuje więcej czasu; skupiaj się na treści wypowiedzi a nie w jaki sposób jest realizowana.
- Dzieci które się jąkają powinny wypowiadać się przed całą klasą; nawet jeśli będą potrzebowały wsparcia by odnieść sukces.
- Porozmawiaj z dzieckiem jąkającym się, jakie są jego potrzeby/ optymalne warunki przy ustnych wypowiedziach; jak się czuje podczas nich i jak ty możesz mu pomóc.
- Zachęcaj dziecko do mówienia w domu na podobnych warunkach, przyjaznych dla siebie, zachęcających do słownych wypowiedzi.
Komunikacja:
- Daj dzieciom jąkającym się wystarczająco dużo czasu na wypowiedź; pamiętaj, że mają często kłopoty z rozpoczęciem wypowiedzi.
- Zachęcaj dzieci w klasie do stosowania zasad dobrej komunikacji – bez przerywania rozmówcy, mówienia za kogoś lub kończenia za kogoś wypowiedzi.
- Wyjaśnij klasie, że niepłynności mowy są jej częścią składową; sferą, nad którą należy pracować.
Ośmieszanie, kpiny, wyśmiewanie – nie pomagają ale utrudniają.
Na wszelkie sposoby tłumacz, że klasa nie jest miejscem na naśmiewanie się z kogokolwiek!
Zapamiętaj
Dbanie o to by wprowadzać w życie dobre praktyki może wiele zmienić!
Stuttering: 7 Tips For Talking With Your Child – The Stuttering Foundation
Compiled by Barry Guitar, Ph.D. and Edward G. Conture, Ph.D.
1. Speak with your child in an unhurried way, pausing frequently. Wait a few seconds after your child finishes speaking before you begin to speak. Your own slow, relaxed speech will be far more effective than any criticism or advice such as „slow down” or „try it again slowly.”
2. Reduce the number of questions you ask your child. Children speak more freely if they are expressing their own ideas rather than answering an adult’s questions. Instead of asking questions, simply comment on what your child has said, thereby letting him know you heard him.
3. Use your facial expressions and other body language to convey to your child that you are listening to the content of her message and not to how she’s talking.
4. Set aside a few minutes at a regular time each day when you can give your undivided attention to your child. During this time, let the child choose what he would like to do. Let him direct you in activities and decide himself whether to talk or not. When you talk during this special time, use slow, calm, and relaxed speech, with plenty of pauses. This quiet, calm time can be a confidence-builder for younger children, letting them know that a parent enjoys their company. As the child gets older, it can be a time when the child feels comfortable talking about his feelings and experiences with a parent.
5. Help all members of the family learn to take turns talking and listening. Children, especially those who stutter, find it much easier to talk when there are few interruptions and they have the listeners’ attention.
6. Observe the way you interact with your child. Try to increase those times that give your child the message that you are listening to her and she has plenty of time to talk. Try to decrease criticisms, rapid speech patterns, interruptions, and questions.
7. Above all, convey that you accept your child as he is. The most powerful force will be your support of him, whether he stutters or not.
Czasami po prostu się jąkam
Czasami po prostu się jąkam
Polecam książeczkę autorstwa Eelco de Geus „Czasami po prostu się jąkam”; jej adresatami są dzieci jąkające się w wieku od 7 do 12 lat a także rodzice, rodzeństwo, dziadkowie i nauczyciele. Autor w bardzo prosty sposób wyjaśnia dlaczego czasami dziecko się jąka, a czasami nie; dlaczego inni wyśmiewają jąkających się; przytacza historie jąkających się dzieci. Książeczka skierowana jest zwłaszcza do tych dzieci, które emocjonalnie reagują na swoje jąkanie. Ich mowę można opisać jako walkę i zmagania lub przeciwnie unikanie i wycofywanie się. Nie zawsze dorośli potrafią z nimi otwarcie mówić o jąkaniu.
Lektura tej książeczki pomoże zrozumieć jakie są odczucia dziecka podczas mówienia, komunikowania się.
„Każde dziecko mówi na swój sposób. Jedno mówi wolno, drugie szybciej. Jedno głośniej, drugie ciszej. Każdy ma indywidualny sposób mówienia i każdy jąka się na swój, specjalny sposób. I tak własnie powinno być. Czy nie byłoby nudno, gdybyśmy wszyscy byli tacy sami?” – fragment z rozdziału „Czasami się jąkasz a czasami nie”.
Na koniec za The Stuttering Foundation, autor przytacza mity na temat jąkania. Oto kilka z nich
- Mit: Pomocne dla osoby jąkającej się jest mówienie do niej: ” Weź głębszy oddech, zanim coś powiesz” lub „Najpierw pomyśl, co chcesz powiedzieć”.
- Prawda: Takie rady zwykle jeszcze bardziej uświadamiają jąkającej się osobie jej problem. Bardziej pomocne reakcje otoczenia to cierpliwe słuchanie i rozmawianie z osobą jąkającą się w wolniejszy sposób.
- Mit: Stres powoduje jąkanie.
- Prawda: Stres nie wywołuje jąkania, ale może być przyczyną nasilenia się tego problemu u osoby jąkającej się.
- Mit: Osoby jąkające się nie są zbyt inteligentne.
- Prawda: Nie ma absolutnie żadnej zależności pomiędzy jąkaniem a poziomem inteligencji
http://:http://www.stutteringhelp.org
Słynni jąkający się
Słynni jąkający się
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że osoby jąkające się doskonale radzą sobie w świecie show biznesu, robią karierę muzyczną lub polityczną czy aktorską. Słynni jąkający się są piosenkarzami, aktorami czy dziennikarzami. Często zdarza się, że nie wiemy, że sławna osoba się jąka dopóki gdzieś o tym nie przeczytamy lub ktoś nam na to nie zwróci uwagi. Najczęściej charyzma tych osób jest tak duża, że zupełnie odwraca to naszą uwagę od tego w jaki sposób ktoś mówi.
Poznaj kilka popularnych osób, które pomimo jąkania osiągnęły sukces i są znani w Polsce lub na całym Świecie.
- Jurek Owsiak – dziennikarz, filantrop, założyciel Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Człowiek, który przemawiał do tysięcy ludzi na żywo lub za pomocą radia lub telewizji. Jego słowa porywały miliony osób do pomagania innym. Jąkanie nie przeszkodziło mu w tym aby swoimi słowami pomagać innym. Owsiak jest niewątpliwie najpopularniejszym słynnym jąkającym się.
W kontekście jąkania Owsiak mówił o sobie:
„Jąkanie towarzyszy mi od szkoły podstawowej. W jego pokonywaniu niezwykle pomogło mi angażowanie się w różne działania, bycie z innymi i wspólne realizowanie pomysłów. Potrzeba wielkiej determinacji, by ograniczyć swoje niedoskonałości. Jest też inny sposób walki z nimi – po prostu polubić je.”
- Łukasz Golec – wokalista i jeden z liderów zespołu Golec uOrkiestra. Na co dzień komponuje i śpiewa piosenki dla publiczności polskiej i zagranicznej. Razem z zespołem i rodziną często bywa gościem programów telewizyjnych w których chętnie się wypowiada na różne tematy.
O swoim jąkaniu mówił: „Nigdy nie przejmowałem się zbytnio moim zaburzeniem mowy. Lubię czasami się zająknąć. To wyróżnia mnie spośród braci Golec. Jąkanie może być atutem, czymś charakterystycznym dla danej osoby.”
- Ed Sheeran – jeden z najpopularniejszych brytyjskich piosenkarzy. Jego piosenek słuchają miliony osób na całym świecie. Swoją karierę zaczynał grając i śpiewając na ulicy. Udowodnił, że nawet gdy jest się „dziwnym odmieńcem” można stać się idolem tysięcy osób.
O swoim jąkaniu mówił:
„Dzieciaki, z którymi chodziłem do szkoły były najnormalniejsze i najbardziej fajne, kiedy dorastaliśmy. (…) nie chciałem, żeby moje jąkanie było wielkim problemem, nie chciałem robić z tego czegoś wielkiego, ale to było bardzo stresujące, by być sobą w kontakcie z rówieśnikami. A przecież nikt nie może być tobą lepiej niż ty sam. Jeśli będziesz na siłę starał się być najfajniejszy w swojej klasie, to wreszcie staniesz się nudny i będziesz robić coś dla kogoś, kto wcale nie był taki cool. Bądź sobą. Zaakceptuj swoje dziwactwa – to, co odróżnia cię od innych, pomaga ci być interesującym człowiekiem. Bycie dziwnym to wspaniała sprawa.”
- Emily Blunt – aktorka pochodzenia brytyjskiego. Grała w popularnych filmach takich jak „Ciche miejsce”, czy „Na skraju jutra”. Role, które grała przyniosły jej światową sławę i liczne nagrody.
W jednym z wywiadów powiedziała:
„Jako dziecko bardzo się zacinałam. W pewnym momencie okazało się, że łatwiej jest mi mówić płynnie, kiedy recytuję. Naśladowałam śmieszne głosy, akcenty, to pomagało. Potem nasz szkolny nauczyciel namówił mnie, żebym wystąpiła w przedstawieniu. Ten pomysł wydawał mi się chybiony, byłam przekonana, że poniosę porażkę. Ale na scenie pierwszy raz w życiu mówiłam płynnie. To rzeczywiście ironiczne, że ta jąkająca się dziewczynka wylądowała w zawodzie, który wymaga nieustannego mówienia…”
Osoby te sprawiły, że jąkanie stało się czym wyjątkowym, czymś co finalnie je wzmocniło. Słynni jąkający się mogą być inspirujący dla wielu osób, które nie wierzą w siebie. Jeżeli chcesz dowiedzieć się jak możesz pomóc sobie zaakceptować i polubić swoje jąkanie, skontaktuj się ze mną.
Carl Dell „Terapia jąkania u dzieci w młodszym wieku szkolnym”
Kilka lat temu na Targach Książki w Krakowie kupiłam książkę, która zmieniła mój pogląd na jąkanie i jego terapię. Przeczytałam ją lekko zszokowana propozycjami autora i odłożyłam na półkę.
Dopiero na warsztatach – Mini-KIDS y prowadzonych przez Petera Schneidera (Centrum Logopedyczne w Katowicach 2016), zrozumiałam że nic nie wiem o życiu osób jąkających się. Wydawało mi się, że wiem sporo o terapii; tylko to nie to samo.
Aby prowadzić terapię jąkania nie wystarczą ćwiczenia – to przede wszystkim praca nad sobą osoby jąkającej się naznaczona frustracją i zwątpieniem. To przez pokonywanie trudności pacjent rozwija swoją osobowość i buduje poczucie własnej wartości. Dzieje się to przy pomocy dobrego, empatycznego terapeuty. Dobra terapia rozpoczyna się od nawiązania dobrych relacji z pacjentem.
Dell był uczniem Cherlesa Van Ripera – autorytetu w dziedzinie jąkanie i osobą jąkającą się. Sugeruje on terapeutom, by nauczyli się sposobu zacinania swoich pacjentów aby pomóc im oswoić jąkanie. Dalej autor pokazuje jak można zmieniać jąkanie, tak by było płynniejsze, łagodniejsze. Nie stara się oczarować czytelnika obietnicami o perfekcyjnie płynnej mowie; nie jest ona celem. Terapia jąkania wg. Dell’a to dążenie do lepszej komunikacji przez upłynnianie jąkania.