Mity i prawdy na temat jąkania się
Mity na temat jąkania się
Na temat jąkanie się, osób z jąkaniem i terapii jąkania przez lata nagromadziło się wiele mitów. Szczególnie ważny jest fakt, że niektóre z nich są krzywdzące dla osób z jąkaniem się. Skąd się biorą tego typu mity na temat jąkania się? – Najczęściej z niewiedzy lub na opieraniu swojej wiedzy na przestarzałych informacjach.
MIT: Osoby jąkające nie są zbyt inteligentne
PRAWDA: Nie ma żadnej zależności pomiędzy jąkaniem a poziomem inteligencji
MIT: Jąkania można się nabawić poprzez słuchanie osoby z jąkaniem lub przez przebywanie z nią
PRAWDA: Nie można zarazić się jąkaniem. Nikt nie zna dokładnie przyczyny jąkania; badania naukowe wykazują, że historia rodzinna, rozwój neuromięśniowy, środowisko dziecka i jego cechy osobowościowe mogą wpłynąć na wystąpienie jąkania
MIT: Dla osoby z jąkaniem pomocne są „dobre rady”: weź głębszy oddech, mów wolniej, nie denerwuj się, pomyśl co chcesz powiedzieć
PRAWDA: Takie „rady” zazwyczaj uświadamiają osobie z jąkaniem jej problem.
Czy pomocne jest powtarzanie komuś „siedź prosto” – czy to cokolwiek daje?
Poza tym, dlaczego ktokolwiek ma zwracać ci uwagą? Czy robisz coś złego?
Czy ty zwracasz komuś uwagę?
MIT: Osoby z jąkaniem są nerwowe; Jąkanie jest powodowane zdenerwowaniem.
PRAWDA: Podenerwowanie nie powoduje jąkania. Nie należy zakładać, że osoby z jąkaniem są bardziej nerwowe, nieśmiałe, zalęknione. Również stres nie powoduje jąkania. Osoba z jąkaniem może czuć się niekomfortowo, jeśli współrozmówcy będą jej przerywać wypowiedź, wchodzić w słowo lub nie będą jej dopuszczać do głosu w rozmowie. Wtedy można się zdenerwować.
Porady dla dorosłych osób z jąkaniem
Jąkanie w wieku dorosłym – jak sobie radzić?
Prawdopodobnie wielu z Was próbowało podążać za „złotymi radami” dawanymi w celu redukcji jąkania.
– Zwolnij; uspokój się; pomyśl co chcesz powiedzieć; spróbuj to zaśpiewać;
oddychaj głęboko – być może znane są Wam te „pomocne” propozycje.
Nie wykluczone, że działały na chwilę, lecz nie rozwiązały z pewnością problemu jąkania.
Jeżeli jąkanie przybiera postać silnych bloków uniemożliwiających wypowiadanie, może pojawić się strach przed mówieniem, sytuacjami, osobami.
Dla niektórych z Was reakcje słuchaczy, mogą doprowadzać do wycofywania się z wypowiedzi.
Jak więc poradzić sobie z jąkaniem, gdy silnemu napięciu emocjonalnemu towarzyszy walka o to, by wypowiedzieć to, co chce się powiedzieć?
Jeśli naprawdę chcesz coś zmienić i rozwiązać własny problem, to zacznij od zmiany podejścia do zagadnienie jakim jest jąkanie.
Nagłe jąkanie u dzieci – co zrobić?
Nagłe jąkanie u dzieci może być następstwem wielu różnych sytuacji. Niekiedy zdarza się, że rodzić po wnikliwej sytuacji jest w stanie wskazać co mogło być przyczyną jąkania. Często przyczyna wiąże się z silnymi emocjami dziecka lub jakimś przeżyciem. Kiedy dziecko traci płynność mowy warto podjąć natychmiastową obserwację dziecka, a dodatkowo zastosować się do poniższych wskazówek.
Gdy twoje dziecko traci płynność mowy najpierw spróbuj:
- Nie zadawać mu ciągle/ wielu pytań. Jeśli już pytasz to o jedną rzecz – ale wtedy też poczekaj aż dziecko zrozumie o co pytasz, ułoży sobie w głowie
odpowiedź i wreszcie powie to, co chce powiedzieć - Patrzeć w oczy dziecka gdy rozmawiacie, zwłaszcza wtedy, gdy traci swoją płynność. Nie odwracaj wzroku, nie okazuj irytacji.
- Chwalić dziecko za drobne osiągnięcia, za to co już mu wychodzi; jednak nie nadużywaj zwrotów: ekstra, super, świetnie – chwal za konkret np. za pomoc w
nakrywaniu do stołu, posprzątanie zabawek. - Nie zwracać uwagi na jego zająknięcia, nie dawać złotych rad typu: oddychaj, mów wolniej, ładniej, płynniej
- Dbać o spokojny tryb życia; nie pospieszać.
- Dawać czas na spokojny start w rozpoczęciu wypowiedzi.
- Bawić się z nim w jego ulubione zabawy – wyłącz telefon, TV; miej czas tylko dla NIEGO
- Nie przerywać, nie wchodzić w słowo, nie zgadywać myśli, nie dokańczać słów, zdań, wypowiedzi.
- Przyjrzeć się sobie – jak mówisz (czy mówisz wyraźnie, spokojnie)
- Dbać o aktywność fizyczną i czas spędzony na powietrzu niezależnie od pogody, która często jest wymówką by się nie ruszać z domu; dbać o dobrą, zdrową
- dietę.
- Akceptować je bez względu na jąkanie – akceptacja jest podstawą do dobrej komunikacji; dziecko nie jest do naprawy tylko do kochania
Zapamiętaj: nagłe jąkanie u dzieci może być przejściowe. Jeżeli jednak problem zaczyna niepokoić rodziców, warto skonsultować się z logopedą specjalistą.
POWODZENIA – Anna Mamica
Michał lat 8 – rady nie tylko dla rówieśników z jąkaniem
- Nie można bać się mówić.
- Jak się zająkniesz to nic nie szkodzi – możesz zatrzymać się i powiedzieć od nowa,
to co chcesz powiedzieć. - Jak czujesz, że możesz się zająknąć na jakimś słowie, to spróbuj je powiedzieć
wolniej. - W szkole jak znasz odpowiedź, to się zgłaszaj – nawet pomimo tego, że możesz się
zająknąć. To i tak jest lepsze niż siedzenie cicho. Jeśli siedzisz cicho, to nauczyciele
myślą, że nic nie umiesz. - Do kolegów – ważniejsze od zacinania jest to jakim jesteś przyjacielem. Dobry
kolega pomoże ci w zadaniu, podzieli się kanapką, miło się odzywa. Co z tego, że
czasem się zacina? - Do babć i dziadków – potrzebuję waszego wysłuchania a nie przerywania
i doradzania. - Do rodziców – nie upominajcie swoich dzieci, nie przerywajcie im, dajcie im mówić.
Osoby jąkające się
Kilka słów do rodziny osoby jąkającej się
- Próbujcie rozmawiać o jąkaniu, nawet jeśli jest to temat trudny; pomyślcie jak musi czuć się osoba, która się jąka
- Bądźcie delikatni, nie oceniajcie; mówcie o problemie w sposób jak najprostszy
- Dobrze by wszyscy członkowie rodziny razem uczestniczyli w takiej dyskusji; zadawali pytania bez zażenowania, lecz tak, by nikogo nie krzywdzić, nie oceniać – zwłaszcza osoby jąkającej się
- Dobrą praktyką byłoby uczestniczenie w grupie wsparcie dla osób jąkających się i ich rodzin, rozmowa z terapeutą specjalizującym się w niepłynnościach mowy, czytanie poradników, korzystanie z bazy informacyjnej, portali dla osób jąkających się
- Rodzina jest wielkim wsparciem dla osoby jąkającej się – akceptacja, wsparcie, wspólna praca nad problemem optymalizuje cały proces terapeutyczny
Jak mówić do dziecka jąkającego się?
Jak mówić do dziecka jąkającego się? – Używanie pauzowania i wolniejszego tempa mowy u rodziców dziecka jąkającego się
Rodzice często zastanawiają się jak mówić do dziecka jąkającego się? Nieraz pytają oni czy wolniejsze tempo mowy ma jakiekolwiek znaczenie w rozmowach z ich jąkającym się dzieckiem. Z pewnością nie na wszystkich to działa, ale niektórym pomaga (także i tym niejąkającym np. w opóźnionym rozwoju mowy). Na wolniejsze tempo i używanie pauz zwracam uwagę tym rodzicom, którzy mówią dużo i szybko, zasypując dziecko słowami. Dlaczego –
- Dziecku łatwiej jest zrozumieć mowę rodzica (to tak jak my dorośli lepiej rozumiemy mowę w obcym języku, gdy ktoś mówi wolniej i wyraźniej)
- Dziecko ma czas na reakcję zwrotną, zaplanowanie odpowiedzi, na jej przemyślenie
- Dziecko ma od rodzica informację, że nigdzie nie jest popędzane, ma czas
- Jeśli rodzic stosuje pauzy w swoich wypowiedziach i mówi wolniej, zachęca tym samym dziecko do podobnego sposobu komunikowania się – dzięki temu bardzo często dziecko mówi płynniej i mniej się jąka
- Jeśli sami mówimy wolniej nie musimy przypominać dziecku słownie, by ono powiedziało TO wolniej, bo ono dostaje taką zachętę w mowie rodzica
- Nie trzeba mówić nienaturalnie wolno, bo to od razu wyda się dziecku śmieszne; niech mowa wolniejsza będzie jak najbardziej podobna do naturalnej
- Dobrze jest prowadzić zeszyt obserwacji mowy: kiedy mowa jest płynniejsza a kiedy nie; jakie sytuacje, osoby mają wpływ na mowę dziecko itp
Jeżeli chcesz porozmawiać, ze specjalistą na temat konkretnych wskazówek dla Twojego dziecka, skontaktuj się ze mną.
Kilka wskazówek dla osób jąkających się
Kilka wskazówek dla osób jąkających się
-
- Nie unikaj sytuacji, w których wiesz, ze możesz się zająknąć
- Jeśli się zająkniesz nie wpadaj w paniką – to się zdarza; przypomnij sobie co pomaga ci osiągnąć płynność
- Dąż do celu – skończ to, co zacząłeś
- Myśl o swoich mocnych stronach – one są twoją siłą napędową
- Nie unikaj kontaktu wzrokowego
- Naucz się mówić o jąkaniu, nie rób z tego tajemnicy
- CZASEM PO PROSTU SIĘ JĄKASZ – NIKT NIE JEST IDEALNY
Rady dla rodziców dzieci jąkających się – 7 kroków
rady dla rodziców dzieci jąkających się – 7 kroków
1. Mów do dziecka wolniej, spokojniej; używaj pauz, zwolnij swoje tempo mowy.
Dziecko dostanie od ciebie przekaz, że i ono nie musi się spieszyć. Będzie cię naśladować.
2. Zadawanie pytań – nie bombarduj dziecka pytaniami.
Unikaj pytań złożonych, dotyczących kilku spraw.
Zadawaj jedno pytanie w tym samym czasie.
Daj czas na odpowiedź.
Pozwalaj dokańczać zdania, nie dopowiadaj.
Spróbuj zmienić sposób zadawania pytań; zamiast „Co jadłeś na obiad?”, zapytaj „Ja jadłam zupę jarzynową ; ciekawe co było u ciebie”
3. Pełne, uważne słuchanie:
Utrzymuj kontakt wzrokowy
Skup się na informacji a nie na sposobie przekazu
Używaj mimiki, gestów, mowy ciała, tak by dziecko widziało, że interesuje cię to co ono mówi
Jeśli nie możesz w pełni uczestniczyć w rozmowie, bo np. prowadzisz samochód – powiedz to dziecku zamiast udawać że słuchasz
4. Mówienie naprzemienne w rodzinie – rodzice modelują rozmowy np. przy stole, tak by każdy miał czas na mówienie, by nikt nikomu nie przerywał, nie dopowiadał, powstrzymywał się od oceniania, nieprzyjemnych uwag.
5. Budowanie zaufania – skupiaj się na mocnych stronach dziecka (innych niż mówienie)
Używaj pochwał opisowych, dotyczących konkretu
Pokazuj, że dziecko jest dla ciebie ważne
Bądź serdeczny
6. Specjalny czas z dzieckiem – bez innych osób, bez „zakłócaczy” typu TV, telefon itp.
Zróbcie coś razem, porozmawiajcie.
Wystarczy 5 minut – ALE CODZIENNIE
Miej specjalny czas dla każdego ze swoich dzieci.
Nie traktuj jąkającego się dziecka w sposób szczególny.
7. Zasady – traktuj jąkające się dziecko normalnie
Dziecko jąkające się wymaga takiej samej dyscypliny jak inne dzieci np. obowiązkowości
Dzieci jąkające się też muszą być odpowiedzialne, grzeczne wobec rówieśników i dorosłych tak samo jak inne dzieci
Jąkanie nie ma być pretekstem do specjalnych przywilejów
Życzenia Wielkanocne 2018
Ciepłych i udanych Świąt Wielkanocnych 2018
oraz wszelkiej pomyślności i radości w życiu zawodowym i prywatnym
Życzy
Anna Mamica