Terapia Jąkania Palin – na czym polega ta metoda?
Terapia Jąkania Palin – na czym polega ta metoda?
Terapia jąkania Palin PCIT (Parent-Child- Integration -Therapy) jest pośrednią i spersonalizowaną metodą terapii dla dzieci poniżej 7 roku życia. Jest oparta na modelu wymagań i możliwości. Angażuje oboje rodziców. Wymaga szczegółowej oceny, która pomaga określić potrzeby dziecka w zakresie poprawy mowy i języka. Rodzice są również kluczowym elementem interwencji, odgrywają bardzo ważną rolę. Uczą się, jak radzić sobie z jąkaniem dziecka i jak na nie reagować podczas zabaw indywidualnych zwanych „czasem specjalnym”.
Przed rozpoczęciem terapii konieczna jest diagnoza – bez niej nie można ustalić głównych czynników mających wpływ na wystąpienie i rokowania zaburzenia. Diagnozę może przeprowadzić jedynie specjalista zajmujący się zaburzeniami płynności mowy.
Etapy terapii Palin PCI
Pierwszy etap terapii opiera się na sześciotygodniowym cyklu spotkań. Rodzice nagrywają filmy z interakcji pomiędzy nim a dzieckiem. Rodzice oglądają nagranie z klinicystą i określają, jakie pomocne strategie już stosują. Wybierają jedną z nich na tydzień i zwiększają jej użycie w Czasie Specjalnym. Strategie rodziców mogą polegać na zwiększeniu przerw między kolejnymi zwrotami, używaniu prostego języka dostosowanego do możliwości dziecka, zmniejszeniu tempa mowy, zrównoważeniu pytań i komentarzy, zwiększeniu kontaktu wzrokowego, pozwoleniu dziecku na prowadzenie zabawy. Strategiami rodzinnymi mogą być: pochwały, zasady wykonywania zwrotów, budowanie pewności siebie, otwarte mówienie o jąkaniu, codzienna rutyna i inne. Na koniec etapu klinicznego dokonuje się oceny postępów dziecka.
Drugi etap to sześciotygodniowa faza konsolidacji. Rodzice nadal stosują w domu strategie rodzinne i interakcyjne. Przesyłają raporty do klinicysty. Na koniec etapu ponownie oceniają postępy dziecka. Jeśli wyniki są zadowalające, nadal wdrażają wszystkie strategie przez rok, organizując trzy spotkania z klinicystą. Jeśli niepokoi ich płynność dziecka, wdrażane są strategie bezpośrednie.
Podejście metody Palin do jąkania
Palin PCIT jest zakorzeniony w wieloczynnikowym modelu jąkania, w teoriach systemów rodzinnych, terapii poznawczo-behawioralnej, terapii behawioralnej oraz terapii krótkoterminowej skoncentrowanej na rozwiązaniach. Czynniki fizjologiczne, czynniki mowy i języka, czynniki psychologiczne i czynniki środowiskowe są brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o leczeniu. Istnieją różne przyczyny jąkania, a także różne sposoby jego powstawania. Elaine Kelman i Alison Nicholas, dwie autorki książki „Practical Intervention for Early Childhood Stammering” wydanej w 2008 roku jako przewodnik po podejściu terapeutycznym Palin PCIT podkreślają, że klinicysta powinien skupić się na odkryciu tego, co wpływa na mowę dziecka, zwłaszcza na jej płynność. Samo jąkanie nie jest jedynym celem leczenia, jak również nie jest celem głównym. Równie ważne jest zmniejszenie niepokoju rodziców i poprawa ich zdolności do zarządzania płynnością dziecka. Naukowcy z Centrum Michaela Palina uznali, że rodzice dzieci jąkających się nie różnią się od rodziców dzieci nie jąkających się, ale ich postawa odgrywa kluczową rolę w terapii. Płynność mowy dziecka może być pod kontrolą, gdy rodzice zmodyfikują style interakcji, a bezpośrednia interwencja często okazuje się zbędna. Wiedza rodziców o dziecku stanowi podstawę terapii. Są oni ekspertami. Terapeuta działa jako moderator i wzmacniacz, a nie jako nauczyciel. Ta bliska współpraca jest konieczna, aby osiągnąć rezultaty.
Badacze udowodnili również skuteczność Palin PCIT. Jest to podejście, które ma podłoże teoretyczne i wpływa na wewnętrzne i zewnętrzne czynniki jąkania (Millard & Onslow, 2012, Millard, Zebrowski & Kelman, 2018). Wiemy, jak i dlaczego to działa. Takie podejście odpowiada na wiele pytań bez ich mnożenia. Ewentualne niejasności dotyczą samego leczenia, a nie korzeni programu (modyfikacje środowiska domowego, zmiany interakcji).
Otoczenie jako istotny czynnik wpływający na jąkanie
Rodzina a jąkanie – Wpływ rodziny na jąkanie dziecka
Czy postępowanie rodziny a w szczególności rodziców może mieć wpływ na jąkanie? Jak bardzo jąkanie zależne jest od otoczenia dziecka? Zobacz poniżej.
Każde dziecko przychodzi na świat w rodzinie, która do osiągnięcia przez nie samodzielności ma bardzo ważny wpływ na jego życie. Mama i tata dziecka także wzrastali w rodzinach a relacje z własnymi rodzicami mogą mieć wpływ na wychowanie dziecka. Jeśli rodzice mieli dobre wzorce w domu, to prawdopodobnie będą je powtarzać w swojej rodzinie. Gdy jednak było to bardziej skomplikowane i trudne, to istnieją dwie możliwości. Pierwsza to powielanie błędów a druga to świadoma praca nad zmianą i przerwaniem nieprawidłowych relacji. Małe dziecko potrzebuje w pierwszym okresie życia przede wszystkim zaspokojenia podstawowych potrzeb koniecznych do przeżycia poza ciałem swojej mamy. Potem jego zainteresowania poszerzają się o swobodne i bezpieczne poznawanie otoczenia bliższego i dalszego. Rodzice są dla dziecka ważnymi osobami wprowadzającymi je w bezpieczny sposób w życie poza domem.
Wspomaganie mowy dziecka – jak nie zaszkodzić dziecku a jak pomagać?
Aby prawidłowo komunikować się, dziecko przechodzi skomplikowany proces nabywania języka. Jest to długa droga – u jednych szybsza, u niektórych wolniejsza. Rodzice nieraz chcieliby, żeby ich dziecko posługiwało się ładnymi zdaniami, prawidłowo odmieniało wyrazy, dobierało mądre słowa. Zdarza się, iż przyspieszanie tej bardzo trudnej dla dziecka umiejętności łączy się z tendencjami do nadmiernego korygowania i poprawiania. Rodzice mogą używać długich zdań, pełnych trudnych słów, przez co ich wypowiedzi są niełatwe w odbiorze. W procesie programowania i planowania mowy, dziecko potrzebuje zrozumieć co się do niego mówi i wiedzieć co chciałoby powiedzieć\odpowiedzieć. Rodzice mogą obawiać się, że używanie prostego słownictwa będzie miało niekorzystny wpływ na rozwój mowy ich dziecka, zwłaszcza jeśli ma ono trudności z poprawnym wypowiadaniem się. Badania naukowe wskazują, że nie jest to prawda. Rodzice, którzy potrafią dostosować sposób mówienia do możliwości dziecka, odkrywają, że to bardziej stymuluje, niż spowalnia rozwój mowy.
Co wpływa na jąkanie? – Jak rozmawiać z dzieckiem?
W rozmowach z dzieckiem oprócz języka bardzo ważne jest tempo mowy wypowiedzi. Zwłaszcza rodzinie, w której istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia jąkania lub takiej, w której dziecko się jąka. Podwyższone tempo mowy w otoczeniu dziecka może być czynnikiem ryzykownym dla utrzymania się niepłynności. Dlaczego wolniejsze tempo mowy i stosowanie pauz podczas mówienia może być pomocne? Dzięki temu dziecko ma więcej czasu, aby pomyśleć i zaplanować to, co chce powiedzieć. Dziecko może łatwiej zrozumieć mowę osób z jego otoczenia, ma poczucie, że ma czas i nie musi się śpieszyć. To pozwala dziecku myśleć i mówić we własnym tempie. Zazwyczaj, kiedy dzieci mówią wolniej, łatwiej im zachować płynność wypowiedzi.
Dla dobrej relacji z dzieckiem oprócz języka na odpowiednim poziomie, potrzebne są sygnały płynące z mowy ciała. Dla dziecka ważne jest, by czuło, iż jest słuchane przez patrzenie na niego, uśmiech, kiwanie głową, miłe gesty świadczące o bliskości. Dzięki temu może obserwować, czy są one ważne i czy rodzice są zainteresowani tym, co dziecko próbuje im przekazać.
Jeżeli ten temat jest dla Ciebie interesujący koniecznie zobacz inny artykuł omawiający czynniki wpływające na jąkanie. Jeżeli chcesz skonsultować się ze specjalistą w sprawie Twojego dziecka – skontaktuj się ze mną.