Jąkanie rozwojowe u małych dzieci między 2 a 4 rokiem życia
Jąkanie rozwojowe występuje u 5% dzieci i tylko u 1% osób dorosłych. Ktoś mógłby powiedzieć, że jąkanie przechodzi samo u 4% dzieci. Często rodzice małych dzieci mogą usłyszeć od lekarza pierwszego kontaktu, że jego dziecko się jąka, ale to samo przejdzie. Może przejdzie, a jeśli nie …?!
Niestety w naszym społeczeństwie wiedza na temat jąkania jest nadal niewielka, także wśród lekarzy, którzy postępują rozmaicie. Fakt niepłynności u małych dzieci można bagatelizować lub można rodziców skierować do neurologa, do szpitala na specjalistyczne badania. Słyszałam ostatnio o planach terapii genowej po wykryciu rzekomego genu jąkania, o intensywnej suplementacji rozmaitymi pierwiastkami a także o podawaniu leków na przywrócenie pracy neuroprzekaźników, o stymulacji języka prądem.
Jąkanie rozwojowe – czy konsultacja z logopedą jest konieczna?
W przypadku występowania jąkania u małych dzieci rodzice będą zastanawiać się czy mają do czynienia z jąkaniem rozwojowym, które minie czy z jąkaniem, które wymaga pomocy specjalisty. Najprostszym rozwiązaniem jest skierowanie rodziców do terapeuty specjalizującego się w zaburzeniach płynności mowy. Taki logopeda po kilkustopniowej diagnozie potrafi powiedzieć czy u dziecka występuje zwykła niepłynność rozwojowa czy jąkanie. U małych dzieci w pewnym wieku następuje eksplozja mowy. Dzieje się to u niektórych już od około 1.5 roku a u innych około 4 roku życia. Dzieci chcą cały swój bagaż słów ukryty w małych główkach wypowiedzieć. Jest to pozornie bardzo skomplikowany proces: fonemy należy połączyć w sylaby, sylaby w słowa w odpowiedniej formie a słowa w zdania; czasem bardzo złożone. U dzieci jest wielka radość, gdy są rozumiane i gdy rozmawia się z nimi, wchodzi w dialog, włącza się w świat ich zabaw. Często natłok myśli, słów i długich zdań jest trudny do wypowiedzenia. Dzieje się tak, gdyż u niektórych dzieci sprawność aparatu mowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięta. Także koordynacja wdech-wydech nie jest, harmonijna; dzieci czasem mówią na wdechu, ale jest to naturalne i rozwojowe.
Przyczyny jąkania rozwojowego – kiedy pojawia się niepłynność?
Niepłynność pojawia się, gdy dziecko bardzo szybko chce wypowiedzieć długą kwestię a całej sytuacji towarzyszy duży ładunek emocjonalny – np. gdy jest odbierane z przedszkole i chce opowiedzieć o ekscytującym zdarzeniu, wycieczce, urodzinach.
Prawdopodobnie nie daje sobie wystarczająco czasu na wypowiedź – czyli na koordynację: mózg, aparat oddechowy i aparat artykulacyjny.
Przykłady niepłynności rozwojowej (pamiętajmy, że dzieci są bardzo aktywne słowotwórczo i tworzą
swoje własne określenia):
„Ale, ale, ale to wcale nie był pte – pterodaktyl tylko to nadleciał przeogromny pterodaktylulus rex”
„Mamusiu Anielka dała mi dzisiaj taką śmieszną zgadywankę – ro- ro -rozśmiesznkę”.
Pamiętajmy, że niepłynność rozwojowa przechodzi wraz z wiekiem.
Terapeuta zaburzeń płynności mowy, jeżeli uzna, po diagnozie składającej się z kilku stopni, po ocenie ryzyka wystąpienia jąkania, zazwyczaj proponuje rodzicom, terapię pośrednią. Program Palin PCI jest najlepszy dla małych dzieci; jest terapią opartą na badaniach klinicznych i naukowych. Nie ma ŻADNYCH skutków ubocznych.