Porady dla dorosłych osób z jąkaniem
Jąkanie w wieku dorosłym – jak sobie radzić?
Prawdopodobnie wielu z Was próbowało podążać za „złotymi radami” dawanymi w celu redukcji jąkania.
– Zwolnij; uspokój się; pomyśl co chcesz powiedzieć; spróbuj to zaśpiewać;
oddychaj głęboko – być może znane są Wam te „pomocne” propozycje.
Nie wykluczone, że działały na chwilę, lecz nie rozwiązały z pewnością problemu jąkania.
Jeżeli jąkanie przybiera postać silnych bloków uniemożliwiających wypowiadanie, może pojawić się strach przed mówieniem, sytuacjami, osobami.
Dla niektórych z Was reakcje słuchaczy, mogą doprowadzać do wycofywania się z wypowiedzi.
Jak więc poradzić sobie z jąkaniem, gdy silnemu napięciu emocjonalnemu towarzyszy walka o to, by wypowiedzieć to, co chce się powiedzieć?
Jeśli naprawdę chcesz coś zmienić i rozwiązać własny problem, to zacznij od zmiany podejścia do zagadnienie jakim jest jąkanie.
Rady dla rodziców dzieci jąkających się – 7 kroków
rady dla rodziców dzieci jąkających się – 7 kroków
1. Mów do dziecka wolniej, spokojniej; używaj pauz, zwolnij swoje tempo mowy.
Dziecko dostanie od ciebie przekaz, że i ono nie musi się spieszyć. Będzie cię naśladować.
2. Zadawanie pytań – nie bombarduj dziecka pytaniami.
Unikaj pytań złożonych, dotyczących kilku spraw.
Zadawaj jedno pytanie w tym samym czasie.
Daj czas na odpowiedź.
Pozwalaj dokańczać zdania, nie dopowiadaj.
Spróbuj zmienić sposób zadawania pytań; zamiast „Co jadłeś na obiad?”, zapytaj „Ja jadłam zupę jarzynową ; ciekawe co było u ciebie”
3. Pełne, uważne słuchanie:
Utrzymuj kontakt wzrokowy
Skup się na informacji a nie na sposobie przekazu
Używaj mimiki, gestów, mowy ciała, tak by dziecko widziało, że interesuje cię to co ono mówi
Jeśli nie możesz w pełni uczestniczyć w rozmowie, bo np. prowadzisz samochód – powiedz to dziecku zamiast udawać że słuchasz
4. Mówienie naprzemienne w rodzinie – rodzice modelują rozmowy np. przy stole, tak by każdy miał czas na mówienie, by nikt nikomu nie przerywał, nie dopowiadał, powstrzymywał się od oceniania, nieprzyjemnych uwag.
5. Budowanie zaufania – skupiaj się na mocnych stronach dziecka (innych niż mówienie)
Używaj pochwał opisowych, dotyczących konkretu
Pokazuj, że dziecko jest dla ciebie ważne
Bądź serdeczny
6. Specjalny czas z dzieckiem – bez innych osób, bez „zakłócaczy” typu TV, telefon itp.
Zróbcie coś razem, porozmawiajcie.
Wystarczy 5 minut – ALE CODZIENNIE
Miej specjalny czas dla każdego ze swoich dzieci.
Nie traktuj jąkającego się dziecka w sposób szczególny.
7. Zasady – traktuj jąkające się dziecko normalnie
Dziecko jąkające się wymaga takiej samej dyscypliny jak inne dzieci np. obowiązkowości
Dzieci jąkające się też muszą być odpowiedzialne, grzeczne wobec rówieśników i dorosłych tak samo jak inne dzieci
Jąkanie nie ma być pretekstem do specjalnych przywilejów
Jak pomóc dziecku jąkającemu się w szkole
Jak pomóc dziecku jąkającemu się w szkole – informacje dla nauczycieli
Polecam kilka słów do nauczycieli z książeczki „Stuttering and your child: questions and answers. Tips for parents and teachers” wydaną przez The Stuttering Foundation (2015). Poniżej zamieszczam główne wnioski z artykułu dr Dean’a E. Williamsa. Podmiotem ich jest dziecko jąkające się – myślę jednak, że możemy te wskazówki odnieść do innych przypadków. Nauczyciele, logopedzi w swojej praktyce mogą spotkać dzieci nieśmiałe, zaniedbane, z wadami wymowy – cechami, które powodują iż „inne” dziecko staje się klasowym „głupim Jasiem”. W poniższym tekście zamiast słów: „dziecko jąkające się” – możesz wstawić imię dziecka, które w twojej klasie ma problemy z wypowiedziami ustnymi, które jest obiektem kpin dla innych osób.
Jak pomóc dziecku jąkającemu się w szkole – informacje dla nauczycieli
Dobre praktyki:
- Zorganizuj spotkanie z rodzicami dziecka, które się jąka przed rozpoczęciem zajęć (w danym roku szkolnym), pozwoli to poznać obawy i oczekiwania rodziców.
- Jeśli w placówce jest logopeda – porozmawiaj z nim, zapytaj o wskazówki dotyczące pracy z konkretnym dzieckiem. Jeśli jest terapeutą dziecka, zapytaj jakie są cele pracy.
- Nie pozwól dziecku jąkającemu się uciekać od niektórych aktywności tylko dlatego, że się jąka.
- Jeśli tylko to możliwe traktuj dziecko jąkające się, na równi z pozostałymi dziećmi w klasie – z wyjątkiem wypowiedzi ustnych, podczas których potrzebuje więcej czasu; skupiaj się na treści wypowiedzi a nie w jaki sposób jest realizowana.
- Dzieci które się jąkają powinny wypowiadać się przed całą klasą; nawet jeśli będą potrzebowały wsparcia by odnieść sukces.
- Porozmawiaj z dzieckiem jąkającym się, jakie są jego potrzeby/ optymalne warunki przy ustnych wypowiedziach; jak się czuje podczas nich i jak ty możesz mu pomóc.
- Zachęcaj dziecko do mówienia w domu na podobnych warunkach, przyjaznych dla siebie, zachęcających do słownych wypowiedzi.
Komunikacja:
- Daj dzieciom jąkającym się wystarczająco dużo czasu na wypowiedź; pamiętaj, że mają często kłopoty z rozpoczęciem wypowiedzi.
- Zachęcaj dzieci w klasie do stosowania zasad dobrej komunikacji – bez przerywania rozmówcy, mówienia za kogoś lub kończenia za kogoś wypowiedzi.
- Wyjaśnij klasie, że niepłynności mowy są jej częścią składową; sferą, nad którą należy pracować.
Ośmieszanie, kpiny, wyśmiewanie – nie pomagają ale utrudniają.
Na wszelkie sposoby tłumacz, że klasa nie jest miejscem na naśmiewanie się z kogokolwiek!
Zapamiętaj
Dbanie o to by wprowadzać w życie dobre praktyki może wiele zmienić!
Czasami po prostu się jąkam
Czasami po prostu się jąkam
Polecam książeczkę autorstwa Eelco de Geus „Czasami po prostu się jąkam”; jej adresatami są dzieci jąkające się w wieku od 7 do 12 lat a także rodzice, rodzeństwo, dziadkowie i nauczyciele. Autor w bardzo prosty sposób wyjaśnia dlaczego czasami dziecko się jąka, a czasami nie; dlaczego inni wyśmiewają jąkających się; przytacza historie jąkających się dzieci. Książeczka skierowana jest zwłaszcza do tych dzieci, które emocjonalnie reagują na swoje jąkanie. Ich mowę można opisać jako walkę i zmagania lub przeciwnie unikanie i wycofywanie się. Nie zawsze dorośli potrafią z nimi otwarcie mówić o jąkaniu.
Lektura tej książeczki pomoże zrozumieć jakie są odczucia dziecka podczas mówienia, komunikowania się.
„Każde dziecko mówi na swój sposób. Jedno mówi wolno, drugie szybciej. Jedno głośniej, drugie ciszej. Każdy ma indywidualny sposób mówienia i każdy jąka się na swój, specjalny sposób. I tak własnie powinno być. Czy nie byłoby nudno, gdybyśmy wszyscy byli tacy sami?” – fragment z rozdziału „Czasami się jąkasz a czasami nie”.
Na koniec za The Stuttering Foundation, autor przytacza mity na temat jąkania. Oto kilka z nich
- Mit: Pomocne dla osoby jąkającej się jest mówienie do niej: ” Weź głębszy oddech, zanim coś powiesz” lub „Najpierw pomyśl, co chcesz powiedzieć”.
- Prawda: Takie rady zwykle jeszcze bardziej uświadamiają jąkającej się osobie jej problem. Bardziej pomocne reakcje otoczenia to cierpliwe słuchanie i rozmawianie z osobą jąkającą się w wolniejszy sposób.
- Mit: Stres powoduje jąkanie.
- Prawda: Stres nie wywołuje jąkania, ale może być przyczyną nasilenia się tego problemu u osoby jąkającej się.
- Mit: Osoby jąkające się nie są zbyt inteligentne.
- Prawda: Nie ma absolutnie żadnej zależności pomiędzy jąkaniem a poziomem inteligencji
http://:http://www.stutteringhelp.org